Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku drewniane powierzchnie pokrywano przeważnie farbami olejnymi. Po II wojnie światowej coraz szersze zastosowanie zaczęły znajdować lakiery z żywicami alkilowymi, które były rozwinięciem farb olejowych. W latach 70. paleta farb do drewna została rozszerzona o wodorozcieńczalne lakiery akrylowe. W poniższym artykule znajdą Państwo prezentację najnowszej linii specjalistycznych produktów firmy Caparol, przeznaczonych do ochrony i konserwacji drewna.

Od zarania dziejów drewno, obok kamienia, było naturalnym surowcem wykorzystywanym do budowy wszelkiego rodzaju obiektów, od fortów zaczynając (np. Biskupin), poprzez domy mieszkalne i dworki, na budynkach sakralnych kończąc. Trwałość drewna zależała w dużej mierze od rodzaju wykorzystanego materiału (drzewa liściaste, iglaste), ale również od umiejętności budowniczych oraz sposobu konserwacji. Podział drewna do celów budowlanych kształtował się dwutorowo.

Drewno niewymiarowe

Drewno niewymiarowe to wszelkiego rodzaju materiał niewymagający zachowania dokładnych wymiarów. Jego zmiany, wynikające z pochłanianej wilgoci i tym samym zmian objętości, powodują powstawanie naprężeń oddziałujących na powłoki zabezpieczające. Drewno konstrukcyjne to elementy takie, jak: szachulec, podsufitki, gonty, oszalowania, bariery, ogrodzenia i boazerie. Wilgotność względna, umożliwiająca malowanie drewna niewymiarowego, wynosi 15%.

Drewno wymiarowe

Drewnem wymiarowym określamy w budownictwie okna i drzwi. Ich głównym zadaniem jest umożliwienie wymiany powietrza, osób lub sprzętów w pomieszczeniach. Właśnie dlatego dokładność wykonania elementów drewna wymiarowego determinuje utrzymanie jego funkcjonalności (przeciwdziałanie wypaczaniu się skrzydeł, ram okiennych i drzwiowych). W przypadku takiego rodzaju drewna powłoka ochronna musi ograniczać wchłanianie wilgoci w większym stopniu niż w przypadku niewymiarowego. Wilgotność względna, przy której można rozpocząć malowanie drewna wymiarowego, wynosi 13%. Elementem decydującym o jakości powłoki wierzchniej jest odpowiednie przygotowanie drewna do dalszej obróbki. Wyróżniamy drewno: ciosane, cięte piłą, szczotkowane szczotką drucianą czy strugane. Czynności malarskie rozpoczynające prace z materiałem drewnianym mają doprowadzić do jego maksymalnej ochrony. Zanim jednak to nastąpi, wykonawca (malarz) powinien uzyskać następujące informacje:

1. W przypadku, gdy drewno było wcześniej malowane:
   Należy określić, czy powłoka jest nośna, czy nie kreduje, czy widoczne są elementy uszkodzone biologicznie (np. w postaci zgnilizny). Podejmowane działania są zawsze ustalane indywidualnie. Przykładowo, brak przyczepności do podłoża wymusza usunięcie w całości starej powłoki, podczas gdy kredowanie czy zabrudzenia wymuszają oczyszczenie poprzez szlifowanie. Z kolei wady w konstrukcji wywołane zgnilizną można naprawić tylko i wyłącznie poprzez wymianę uszkodzonego elementu.
2. W przypadku, gdy drewno nie było wcześniej malowane:
   Należy poznać miejsce wykorzystania malowanego drewna. Gdy jest ono stosowane na elewacji, prace należy rozpocząć od zagruntowania powierzchni materiałem regulującym nasiąkliwość oraz zabezpieczającym drewno przed sinizną, pleśnią (grzybami). W takim przypadku eksperci Caparol rekomendują użycie produktu Capacryl Holzschutz-Grund.

Dalsze czynności są analogiczne dla obydwu sposobów wykorzystania drewna (wnętrze, elewacja). W przypadku występowania przebarwień spowodowanych wodą idealnym rozwiązaniem jest środek Caparcyl Holz-IsoGrund*, odznaczający się wysokimi właściwościami izolującymi. Produkt stanowi również znakomity podkład pod malowanie kryjące materiałami wodorozpuszczalnymi, takimi jak:

• Capacryl PU-Vorlac*/** – środek gruntujący, umożliwiający bardzo łatwe szlifowanie, podobne do materiałów alkidowych;
• Capacryl PU Satin/Glos*/**– środek końcowy, występujący w wersji o połysku satynowym lub wysokim. Produkt przeznaczony jest do drewna wymiarowego, nie żółknie, nadaje się również do malowania powierzchni metalowych.

Jako powłokę końcową można wykorzystać nowoczesną farbę sygnowaną marką Caparol – Capadur Color Wetterschutzfarbe**. Farba przeznaczona jest do ochrony drewna niewymiarowego na elewacji z odwzorowaniem widoku słojów.

W tym miejscu należy wspomnieć o produkcie szczególnie przydatnym w konserwacji zabytków. Histolith® Leinölfarbe jest to wysokiej jakości farba na bazie oleju lnianego, przeznaczona do konstrukcji i elementów z drewna wewnątrz i na zewnątrz. Farba opracowana została na bazie pokostu lnianego i doskonale nadaje się do wszelkiego rodzaju drewna. W ostatnim czasie coraz większą popularność zyskują produkty laserunkowe, nadające drewnu ładny i estetyczny wygląd. W tej grupie na szczególną uwagę zasługuje wodny lakier bezbarwny Capadur TwinProof. Produkt nadaje piękny wygląd nowego drewna i jednocześnie zabezpiecza powierzchnię przed starzeniem. Dodatkowo Capadur TwinProof posiada właściwości ochronne przed zagrzybieniem i sinizną. Niewątpliwym atutem nowoczesnego produktu Caparol jest jego doskonała ochrona przed niszczycielskim oddziaływaniem promieni UV. Należy dodatkowo zaznaczyć, że dzięki zastosowaniu nanotechnologii w produktach Caparol, światło odbija się jeszcze w warstwie lakieru, a więc przed dotarciem do powierzchni drewna. Zjawisko to powoduje ochronę powierzchni przed negatywnym wpływem promieni UV. Kolejnym materiałem laserunkowym przeznaczonym do zabezpieczania elewacji jest rozpuszczalny w wodzie Capadur GreyWood**. Ten nowoczesny produkt, sygnowany marką Caparol, dostępny jest w kolorach imitujących naturalne drewno, a więc odcieniach beżu i szarości. Capadur GreyWood idealnie nadaje się zarówno do drewna wymiarowego, jak i niewymiarowego.

Capadur SilverStyle** to artykuł nowej generacji, przeznaczony zarówno do wewnątrz, jak i do elewacji. Dzięki zastosowaniu najnowszej technologii produkt jest dostępny w prawie stu odcieniach, co umożliwia uzyskanie praktycznie każdego koloru. Capadur SilverStyle znakomicie sprawdza się podczas malowania wszelkich rodzajów drewna budowlanego (okna, podbitka dachowa). Eksperci Caparol rekomendują stosowanie Capadur Aqua-Lasur** ze względu na jego wysokie właściwości ochronne (zwłaszcza wysoką protekcję przed promieniami UV). Dodatkowo, ten nowoczesny produkt chroni powierzchnie przed sinizną oraz grzybami. Dzięki specjalnej konstrukcji oraz wykorzystaniu efektu „perlenia” powierzchnie pokryte Capadur Aqua-Lasur schną w bardzo krótkim czasie. Rozszerzeniem oferty wodnych produktów firmy Caparol jest lazura Capadur Decorlasur*/**, nawiązująca w swojej kolorystyce do kolorów zawartych we wzorniku Caparol 3D. Produkt przeznaczony jest zarówno do elewacji, jak i do powierzchni wewnętrznych. Można nim z powodzeniem malować wszelkie typy konstrukcji drewnianych. Brak biocydów oraz duża elastyczność (uzyskana za pomocą wzmacniającego dodatku poliuretanu) sprawiają, że produkt stanowi doskonały materiał do malowania wszelkich powierzchni: mebli, okien, drzwi. Warto podkreślić, że Capadur Decorlasur uzyskał certyfikat „Błękitnego Anioła”, gwarantujący najwyższe bezpieczeństwo zastosowania produktów również w kontakcie z małymi dziećmi, np. pomalowane zabawki.

Uzupełnieniem szerokiej oferty produktów Caparol jest bezbarwny lakier Capadur Parkett – und SiegelLack*. Produkt przeznaczony jest do wnętrz o ekstremalnej wytrzymałości mechanicznej. Ten jednokomponentowy lakier wytworzony jest na bazie poliuretanu z przeznaczeniem do malowania parkietów. Produkt daje możliwość uzyskania nowoczesnego i bardzo estetycznego wykończenia wnętrz. Artykuł zapewnia osiągnięcie żądanej wytrzymałości oraz wymaganego stopnia połysku. Capadur Parkett- und SiegelLack występuje w dwóch rodzajach połysku: wysokim i jedwabiście matowym. Nowej generacji lakier sygnowany marką Caparol zapewnia wysoką elastyczność powierzchni i odporność na żółknienie. Niewątpliwą zaletą lakieru jest możliwość wykonywania prac na dużych powierzchniach bez widocznych miejsc połączeń.

Niezależnie od tego, czy są to drzwi, okna czy drewniany szkielet – jedno jest faktem: drewno jest bardzo często spotykanym budulcem w obiektach zabytkowych. Wszystkie produkty nowej generacji sygnowane marką Caparol są proste w użyciu i dają możliwość zdrowszego aplikowania. Więcej informacji o produktach do ochrony drewna znajdą Państwo na: www.caparol.pl.

Michał Paetz, Kierownik Działu
Technicznego Caparol Polska Sp. z o.o.

--------

* – P rodukty p rzeznaczone d o p okrywania z abawek dziecięcych zgodnie z normą DIN EN 73-1.

**– Materiały do barwienia za pomocą Stacji barwiących ColorExpress, dozujących wodne pigmenty o zawartości rozpuszczalnika i plastyfikatora poniżej 0,7 g/l zgodne ze standardem E.L.F. firmy Caparol.