Podczas wykonywania prac konserwatorskich priorytetem jest zachowanie oryginalności substancji zabytkowej oraz stosowanie historycznych materiałów i technik budowlanych. Biorąc pod uwagę wykorzystywanie na przestrzeni lat spoiwa, jakim jest wapno, uzasadniony jest powrót do farb i tynków wapiennych. Ostatnie realizacje pokazują, że stosowanie właśnie tego typu materiałów niezwykle korzystnie wpływa na zachowanie i funkcjonowanie obiektów.

 Firma Caparol, czołowy producent i lider technologiczny na rynku profesjonalnych farb i systemów ociepleń, oferuje swoim klientom linię produktów Histolith, przeznaczonych do konserwacji i renowacji obiektów historycznych. W szerokiej gamie materiałów znajdują się specjalistyczne farby i tynki wapienne. O przykładach ciekawych realizacji konserwatorskich i profesjonalnym wykorzystaniu produktów wapiennych opowiada Zbigniew Gil – Product Manager produktów Histolith.

Kościół św. Jana w Gdańsku
Kościół św. Jana w Gdańsku to XIVwieczna gotycka świątynia. Był on kościołem parafialnym dla Nowego Miasta w Gdańsku. Jako jeden z nielicznych gdańskich zabytkowych kościołów nie był w pełni odbudowany po zniszczeniach wojennych. Jedynymi zabiegami były prace zabezpieczające, chroniące konstrukcję przed zawaleniem. Dopiero lata 90. XX wieku przyniosły zmiany, i przystąpiono do rozpoczęcia prac konserwatorskich. Pomocna w tym zakresie okazała się działalność Nadbałtyckiego Centrum Kultury. Prace konserwatorskie nabrały tempa w 2007 roku, a w 2011 roku zdecydowano o wymalowaniu wnętrz. Zastosowanie technik i materiałów historycznych było jak najbardziej uzasadnione. Gotyckie ściany oraz sklepienia pełnią kluczową funkcję w użytkowaniu obiektu, dlatego powłoki dekoracyjne powinny spełniać wymogi wysokiej paroprzepuszczalności. Z tego samego powodu, podczas realizacji, zdecydowano się na zastosowanie farb wapiennych.

Marka Histolith w swojej ofercie posiada specjalistyczną linię wewnętrznych farb wapiennych – Histolith Innenkalk. Produkt cechuje niezwykle wysoka paroprzepuszczalność (SD równe lub mniejsze 0,01), a co więcej, zastosowane farby mają naturalną barwę historycznej bieli, która idealnie komponuje się z zabytkowym wnętrzem kościoła. Dodatkowym atutem produktów z linii Histolith jest również naturalna odporność farb wapiennych na mikroorganizmy, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza na sklepieniach, narażonych na wilgotność, a tym samym na rozwój grzybów. Naturalna odporność farby pozwala na długie i bezproblemowe użytkowanie ścian.

Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu
Pierwotnie gotycka świątynia uległa zawaleniu w 1783 roku. Kościół został odbudowany w 1790 roku, w stylu barokowym. Z pierwotnej formy został zachowany plan oraz późnogotyckie sklepienia gwiaździste. Wieża wymagała wielokrotnej renowacji z powodu licznych zniszczeń, jakim podlegała (zwłaszcza zniszczeń wojennych).

Wreszcie, w 2011 roku, przystąpiono do renowacji niższych partii ścian wewnętrznych. Dużym problemem, na który wówczas napotkano, było znaczne zawilgocenie i zasolenie. Występowało ono na ścianach zewnętrznych, jak i na kolumnach. Wyniki przeprowadzonych badań, wykazały konieczność wymiany tynków na wysokość ok. 2 m. Oznaczało to konieczność użycia tynków renowacyjnych WTA. Chęć przywrócenia dekoracyjnych wymalowań oraz zapewnienia wysokiej paroprzepuszczalności ścian, skłoniły wykonawcę do zastosowania systemu produktów wapiennych Histolith.

Tynki renowacyjne zostały wówczas pokryte warstwą szpachlówki wapiennej – Histolith Kalkschlämme. Dzięki temu uzyskano równą, gładką, a jednocześnie bardzo dyfuzyjną warstwę podkładu pod dekoracyjne wymalowania. Dopełnieniem efektu było użycie farby wapiennej Histolith Innenkalk. Imponujące rezultaty zastosowanej technologii pozwoliły na osiągnięcie zamierzonego efektu wizualnego oraz zagwarantowały skuteczne funkcjonowanie tynków renowacyjnych WTA.

Prace malarskie podczas realizacji obiektu:
sanktuarium w Kaliszu, wykonał Marek Kawczyński
– Konserwator Dzieł Sztuki z Krakowa.

Opracowanie: Katarzyna Jaworska
Dział Komunikacji Caparol Polska
Fotografie: Caparol Polska.